Współczesny Wiedeński kierunek psychoterapeutyczny rozwinięty przez V.E. Frankla. Nazwa pochodzi z języka greckiego i wywodzi się od słowa „logos”, które w powiązaniu z psychoterapią oznacza „sens” (Popielski, 1987, s. 22). Sens, jego zaistnienie, związane jest z pierwotnym ukierunkowaniem człowieka i jego partycypacją w świecie wartości. Logoterapia oznacza psychoterapię „skoncentrowaną na sensie i wartościach”.
Jej założeniem wyjściowym i podstawową tezą poznawczo–motywacyjną jest twierdzenie, że człowiek w swym najgłębszym jestestwie jest istotą poszukującą „sensu”, dodajmy wyraźnie „życia”. Prawie wszystkie książki i artykuły V.E. Frankla dają wyraz tej idei w tytule lub podtytule. Jednakowoż „Wola” (dążenie) do sensu we współczesnym sposobie życia, uwarunkowaniach społecznych i środowiskowo–ekologicznych bywa często frustrowana. Można mówić o frustracji egzystencjalnej tworzącej „pustkę egzystencjalną” z których profituje „poczucie bezsensu”, a w efekcie „nerwica noogenna” o etiologii egzystencjalnej (Popielski, 1987, s. 31). Aktualnie przejawia się ona w skłonnościach do depresji, agresji czy uzależnień od narkotyków. Wyraża się w poczuciu nudy, przeżywaniu stanów rezygnacyjnych, beznadziei, wzroście agresywności, ucieczce od życia, próbach samobójczych, itp. (Frankl, 1972, s. 108-118).
Jest polskim, rozwiniętym i zoperacjonalizowanym przez K. Popielskiego (KUL) wariantem logoterapii. Nazwa pochodzi od greckiego słowa „nous”. Jest określeniem na wyrażenie najgłębszej istoty człowieka i jego egzystencji związanej z duchowym byciem i stawaniem się. W ujęciu tym akcentuje się znaczenie osobowej i osobowościowej struktury egzystencji. Wskazuje się na fizyczne, psychiczne i duchowe, a także na społeczne, kulturowe i ekologiczne wymiary ludzkiego bycia, rozwoju i stawania się. Duchowa egzystencja jednostki związana jest podmiotowo-osobowym życiem człowieka. W obszarze Nooteorii wypracowano kilka metod badania noetycznego wymiaru egzystencji i egzystencjalne doświadczanie.
(dążenie „ku” …). Jedna z trzech podstawowych zasad logoterapii i noo-psychoterapii. W przeciwieństwie do Freuda, który za zasadniczą motywację człowieka uznał „wolę przyjemności” i Adlera, który podkreślał „wolę mocy”, Frankl uważa „wolę sensu” za podstawową i pierwotną siłę motywacji człowieka (Frankl, 1978, s 107).
Jedna z trzech podstawowych zasad logoterapii i noo-psychoterapii. „Wolność” nie jest rozumiana jako „wolność od”, lecz jako „wolność do” (Popielski, 1987, s. 15). Zakłada się, że przy wszystkich uwarunkowaniach istota ludzka ma wolność wyboru postawy wobec warunków, których nie może zmienić. Bez takiej wolności wyboru nie ma odpowiedzialności, nie ma winy, nie ma oceny ludzkiego zachowania ani sensu ludzkiej egzystencji (Frankl, 1975, s. 59, 1972, s. 171).
Dążenie do realizacji ludzkiego potencjału. Zakłada wolność woli. Logoterapia i noo-psychoterapia jednak nigdy nie uważa samorealizacji za ostateczny cel, ale za pochodną spełnienia sensu. Na tyle tylko, na ile spełniamy sens naszego życia i realizujemy wartości, spełniamy i realizujemy samych siebie. Z drugiej strony, bezładna, niezorientowana ku sensowi samorealizacja może prowadzić do urzeczywistnienia cech negatywnych, nawet przestępczych (Popielski, 1987, s. 96).
Ludzką egzystencję w sposób szczególny charakteryzują trzy fenomeny: duchowość, wolność i odpowiedzialność. Przejawiają się one i konkretyzują w potrzebie realizowania wartości i zaangażowania w odkrywaniu i pełnianiu sensu życia. Wraz z przyjęciem koncepcji noetycznego wymiaru egzystencji właściwe miejsce i umiejscowienie „w życiu” zyskały takie jakości osobowego życia człowieka, jak: otwartość, intencjonalność, świadomość, religijność, sumienie, cierpienie, autotranscendencja i autodystansowanie się.
Frustracja potrzeby poszukiwania sensu, wywołana przesytem, zaburzoną homeostazą, likwidacją wszelkiego stresu, uwolnieniem od zobowiązań i odpowiedzialności. Jej objawy to nuda, niezadowolenie, poczucie bezsensu, brak zainteresowania i szalone pragnienie wypełnienia pustki prowadzące do nadmiernego poszukiwania przyjemności m.in. seksualnej, narkomanii, przemocy itp. Możliwa terapia: prowokowanie pacjenta do przyjmowania na siebie zadań, rozszerzenie osobistego systemu wartości, zwrócenie się ku wartościom, sensowi i ku drugiemu człowiekowi jako osobie, a nie tylko ku przedmiotom i zaspokajaniu popędu seksualnego (Popielski, 1987, s. 45-46).
U podłoża której leży problem duchowy, czyli moralny, różni się od reaktywnej nerwicy psychogennej elementem aktywności.
Ze względu na różnice w rodzaju problematyki leżącej u podłoża nerwicy noogennej Frankl wyróżnia kilka jej form:
Człowiek nie tylko jest, ale również staje się. W związku z tym zachodzi możliwość powstania rozdźwięku pomiędzy posiadaną wiedzą, a nowymi informacjami intelektualnymi, między emocjonalnym reagowaniem a uczuciowymi postawami, między decyzjami sytuacyjnymi a utrwaloną postawa. Zjawisko to znane jest w psychologii osobowości i psychologii eksperymentalnej pod nazwą „dysonansów”. Wydaje się, że można mówić również o dysonansie egzystencjalnym. Byłaby to taka sytuacja, gdy jednostka jest „czynna biologicznie”, „funkcjonuje psychicznie”, ale zatraca zdolność do integracji tych doznań na poziomie osobowym. Następuje rozprzęganie się różnych wymiarów egzystencji. Dochodzi do rozdźwięku między tym, co biopsychiczne, a tym, co podmiotowo-osobowe (duchowe) w egzystencji. Człowiek traci panowanie nad „czasem i przestrzenią”. Ginie aktywna podmiotowa zdolność organizowania własnego życia. Człowiek funkcjonuje jako organizm, ale zatraca siłę, sterującą „ku…”, tj. moc osobowego „ja”. Rozpoczyna się proces nerwicowego wycofywania się z życia. Przejawia się to zarówno w przeżywaniu frustracji egzystencjalnej jak i w nerwicy noogennej (Popielski, 1987, s. 45).
Artykuł Frankla, zatytułowany "Psychotherapy and Weltanschauung" został opublikowany w 1925 roku przez "International Journal of Individual Psychology". Profesor starał się odkrywać granice między psychoterapią i filozofią, koncentrując się na fundamentalnym pytaniu o sens i wartości, które stały się motywem przewodnim jego życiowej pracy. Prof. V.E. Frankl prezentując publiczne wykłady na kongresach w Duesseldorfie, Frankfurcie i Berlinie w 1926 roku po raz pierwszy użył słowa Logoterapia.
Zobacz więcejRok 1994 był przełomowy w życiu K. Popielskiego. Został kierownikiem Katedry Dynamiki Grupowej i Psychoterapii KUL. Zajmował się praktyką kliniczną oraz prowadzeniem badań z zakresu logoterapii, noo-psychosomatyki i psychologii egzystencjalno-kognitywnej (Monachium). W tym roku na KULu odbyło się również Sympozjum Logoterapii, pt. „Poczucie sensu życia jako fenomen egzystencji” z okazji nadania 26 Dr h.c. dla Prof. V.E. Frankla. To właśnie na tym sympozjum Frankl nazwał Popielskiego współtwórcą Logoterapii.
Zobacz więcejDorobek naukowy zawiera publikacje (tj. książki, testy, artykuły) z dziedziny Logoterapii stworzone przez prof. Kazimierza Popielskiego oraz innych naukowców rozwijających kierunek badań naukowych i myśl psychoterapeutyczną III Wiedeńskiego Kierunku w Psychoterapii: Logoterapii i Analizy Egzystencjalnej V.E. Frankla.
Zobacz więcej
ul. Farmaceutyczna 13,
Lublin 20-706
KRS 0000769231
NIP 7123381316
REGON 382448204
Copyright © Polskie Towarzystwo Logoterapii i Noo-Psychosomatyki 2019-2023